De illusie van het Ego

Orginele tekst is van/via WhiteNight:

De laatste jaren is er een groeiende belangstelling waarneembaar voor spiritualiteit in het algemeen en voor spirituele ontwikkeling in het bijzonder. Er is volop keuze in het aanbod om tot spirituele ontwikkeling te komen. Vaak gaat het hierbij letterlijk en figuurlijk om ont-wikkeling: het ontwikkelen van het Hogere Zelf; om het verwijderen van wikkels die als sluiers om het Hogere Zelf, of je Ware Zelf, gewikkeld zijn. Kernpunt bij spirituele ontwikkelingen is het bewustworden van en het transformeren van het Ego. Maar wat wordt er verstaan onder het Ego? Wat zijn de kenmerken van het Ego?

Het Ego
Ego stamt uit het Latijn en betekent letterlijk: ik. Voor het Ego zijn verschillende omschrijvingen te vinden. Zo is het Ego bijvoorbeeld een beschrijving van een onjuiste waarneming van wie je bent. Het betreft een illusoir identiteitsbesef, een foutieve en soms opgeblazen identificatie met een zelfbeeld, zelfdefinitie, zelfwaan of zelfgevoel.

Het is symbolisch gezien een masker waarmee men verschijnt aan de buitenwereld en waar mensen veelal een bepaalde mate van belangrijkheid aan ontlenen. Het Ego is een onvrij responsapparaat dat werkt op basis van zoeken naar aangenaam (geluk/plezier) en het vermijden van onaangenaam (pijn). Het is altijd uit op profijt. Ego is dat deel van de mens dat anderen nodig heeft om zichzelf te voorzien van eigenwaarde. Het Ego, oftewel het afgescheidenheidsbewustzijn, is een tijdelijke realiteit, een verschijnsel: een illusie!

Het Ego is de som van alle ingebeelde zelfdefinities die een mens zich eigen heeft gemaakt, al dan niet aangepraat.

Ego’s en zelfdefinities
Er zijn verschillende soorten Ego’s. Voor elk type Ego bestaan er positieve maar ook negatieve varianten, waarmee mensen zich in verschillende zelfdefinities kenbaar maken aan de omgeving. De ik ben-Ego is hierin de meest prominente van alle Ego’s. Bijvoorbeeld de ik ben belangrijk en interessant-Ego, ik ben een loser-Ego, ik ben manager-Ego, ik ben Geert-Wilders-Ego, ik ben helderziend-Ego, ik ben dik-Ego, ik ben aantrekkelijk-Ego, ik ben onzeker-Ego, ik ben intelligent-Ego en ik ben moslim-Ego.

Daarnaast drukt het Ego zich uit via het ik heb-Ego zoals: ik heb een geweldige en goed betaalde baan-Ego, ik heb een vrijstaand huis-Ego, ik heb een lekker lijf-Ego, ik heb een Saab-Ego, ik heb Borderline-Ego, ik heb veel vrienden-Ego, ik heb veel geld-Ego, ik heb mediamieke gaven-Ego.

Niet zelden schept het Ego eveneens graag op met het ik kan-Ego of ik weet-Ego: ik kan goed koken-Ego, ik kan aura’s zien-Ego, ik kan niks-Ego, ik kan goed klussen-Ego, ik kan goed dansen-Ego, ik weet veel-Ego, ik weet alles van films-Ego.

De ik wil-Ego is een ontevreden en onrustige Ego: ik wil geld-Ego, ik wil seks-Ego, ik wil nu wel eens een vriendin-Ego, ik wil drugs-Ego, ik wil gelukkig zijn-Ego.

Niet zelden maken bovengenoemde individuele Ego’s deel uit van een ander soort Ego: dat van collectief Ego: een gezamenlijk gedeeld groepsEgo waarachter individuele Ego’s zich soms schuilen om zich goed (of nog beter) te voelen. Het kan in dat geval onder andere gaan om het collectieve Ego van een beroepsgroep, een religieuze instantie, een elitegroep, een bepaalde bevolkingsgroep, een straatbende, een politieke partij of een eredivisie voetbalclub, waarin de zelfde aspecten en kenmerken als het individuele Ego herkenbaar zullen zijn.

Aspecten van het Ego
Volgens Eckhart Tolle is het Ego samengesteld uit twee aspecten namelijk: structuur en inhoud. De structuur van het Ego wordt bepaald door onder andere gedachtenvormen en woorden als: “ik”, “mij”, “mijn”, “ik ben”, “ik heb”, “ik moet”, “ik kan”, “ik wil MEER…” en “niet genoeg”. Voor het collectieve Ego gaat het uiteraard om gedachtenvormen als: “wij”, “ons/onze”, “wij zijn” etcetera. De structuur vormt hiermee een basis wat vervolgens opgevuld en aangekleed wordt door een inhoud.

De inhoud van het Ego is (heel) persoonlijk en inwisselbaar. Bij de één wordt de inhoud bepaald door iemands status en baan waarvoor mensen respect moeten hebben: “ik ben psycholoog”, “ik ben advocaat”.

Voor een ander wordt de inhoud van het Ego ingevuld door bezittingen, merkkleding, de vrijstaande koopwoning of een dure auto: “Kijk eens wat ik heb!” Andere voorbeelden van inhoudsvormen kunnen zijn: de godsdienst, het eigen lichaam, opgedane kennis/wijsheid, eigen visie en meningen, voorkeuren, eigenlijk alles wat mij en/of mijn betreft.

Kenmerken van het Ego
Hoofdkenmerk van het Ego is zonder meer de identificatie met en de gehechtheid aan een bepaalde vorm of inhoud. Identificatie komt van het werkwoord identificeren en is een samenvoeging van twee Latijnse woorden, idem en facere, wat respectievelijk hetzelfde en maken betekent. Dus wanneer ik mezelf identificeer met iets, met een bepaalde vorm, dan maak ik daar dus hetzelfde van; hetzelfde als IK; als wie ik ben. En zo wordt het een deel van mijn identiteit; van mijn Ego. Ik heb me er aan gehecht en ben er ook aan gehecht geraakt. Als er dan iemand aan mijn fantastische auto komt, komt hij meteen aan mij. Als er iemand iets durft te zeggen van mijn prima klusresultaten, dan zegt de ander meteen iets over mij(n Ego).

En het Ego is altijd gericht op het beter willen/moeten zijn dan de ander; de ander de loef afsteken, desnoods ten koste van de ander om zich zelf goed te blijven voelen. Dat doet het Ego onder andere door de schuld bij een ander te leggen om gezichtsverlies te voorkomen. Het Ego is veelal gericht op méér willen/moeten hebben dan een ander, materialistisch ingesteld, gericht op status, prestige, macht, kracht, winnen en superioriteit over de ander.

Het Ego is vaak bezig zichzelf te vergelijken met de ander en dan tot allerlei oordelen, kritiek en verwijten te komen. In dit opzicht is het Ego gericht op afgescheidenheid en gefocust op verschillen tussen zijn eigen Ego en het Ego van de ander. Het Ego is tevens gewend om te denken in dualiteiten; in termen van goed-slecht, betrouwbaar-onbetrouwbaar, mooi-lelijk, ik-jij, enzovoorts. Allemaal eigenschappen van de Derde Dimensie waar het Ego in vastzit.

Het Ego heeft doorgaans een negatieve inslag, vaak achterdochtig en vat hierdoor veel zaken persoonlijk op. Bij vermeende of ervaren dreiging/aanval op het Ego gaat het Ego zich verzetten en verweren, omdat het gericht is op zelfbehoud, overleving en het liefst op versterking van het Ego. Het zal daarom niet zelden de strijd aangaan, soms letterlijk in de vorm van een gevecht waarin verder negativisme tot uiting kan komen: met schelden, slaan en ander zinloos geweld, omdat het Ego op zo’n moment angstig, boos, wraakzuchtig, gekrenkt of gefrustreerd is. Het Ego is immers snel uit balans en verliest makkelijk de controle over zijn emoties.

Het Ego wil namelijk (kost wat kost) gelijk hebben, maar het Ego weet niet dat dit verzet feitelijk nog meer Ego met zich meebrengt, wat het allemaal alleen nog maar erger maakt. Het Ego mag dan slim lijken, maar intelligent is het niet! Slimheid streeft kleine kortetermijn doelen na. Intelligentie overziet het langere termijn geheel, waarin alles met elkaar verbonden is. Het Ego niet: het Ego verwart meningen met feiten en klaagt wat af, omdat het bijna nooit tevreden is.

Het Ego is gefocust op alles in de hand willen hebben, op controle over zichzelf en de ander alsook het in standhouden van zijn eigen Ego. Het Ego is vooral veel aan het denken; vooruitdenken aan de toekomst en het analyseren van het verleden, waardoor het Ego niet alleen moeite heeft met het huidige moment, maar daar ook vaak aan voorbij gaat.

En dat heeft te maken met weerstand van het Ego tegen de ervaring van het huidige moment en met het niet accepteren daarvan. Niet accepteren gaat gepaard met verzet; Ego aan het werk. Het heeft “nauwelijks of geen besef van tegenwoordigheid van de kracht van het nu” en het leven in het huidige moment. Het Nu is vaak te moeilijk voor het Ego, want dan wordt het Ego gedwongen zich over te geven aan een staat van zijn en ervaren. Het Ego verkeert soms liever in een staat van denken en illusies.

De illusie van het Ego
Door dit artikel is ons Ego “ontmaskerd” en een illusie gebleken. Immers de conclusie is: “We zijn NIET ons Ego!” We kunnen hooguit zeggen dat we een Ego hebben, maar we zijn véél meer dan dat: namelijk ons Hogere Zelf, ons Ware Zelf, onze Ziel. DAT zijn we allemaal. We zijn niet zo zeer het definieerbare, maar juist dat moeilijk of niet definieerbare zijn we.

We mogen in deze tijd van spirituele ontwikkeling ons bewust worden van ons Ego en ons Ego transformeren. Hierbij kan je niet iets verliezen wat je niet bent, hooguit je illusies die je had. Het gaat om een “trans-formatie van ons Ego tot zielebewustzijn”, niet om het Ego weg te stoppen of om te ruilen voor een ander/beter Ego.

En juist dit bewustworden en het transformeren van ons Ego is het centrale en meest essentiële aspect van iedere spirituele ontwikkeling. Ongeacht welke spirituele leer of traditie je volgt, je zult je eigen Ego moeten transformeren om de hogere staat, de hogere dimensies, te bereiken en om in contact te komen met je Ware Zelf.

het Ego ontstijgen
Het Ego is een term voor de som van alle ingebeelde zelfdefinities die een mens zich eigen gemaakt heeft. Hoofdkenmerk van het Ego is de identificatie met en/of gehechtheid aan een bepaalde vorm of inhoud. Het Ego is echter een illusie. Immers: we ZIJN ons Ego niet. Je kunt hooguit zeggen dat we een Ego HEBBEN. In deze tijd van spirituele ontwikkeling mogen we ons Ego transformeren.

Deze transformatie van het Ego is het centrale en het meest essentiële aspect van iedere spirituele ontwikkeling. “Ongeacht welke spirituele leer of traditie je volgt, je zult je eigen Ego moeten transformeren om de hogere staat, de hogere dimensies, te bereiken” en om in contact te komen met je ware Zelf.

Schaduwzijde van het Ego
Het Ego zal vanuit de Derde Dimensie gezien ongetwijfeld verschillende functies hebben. Niet zelden geeft ons Ego eerder aanleiding tot allerlei uiteenlopende problemen. Eckhart Tolle, maar ook Boeddha, zegt: “Het Ego is een bron van lijden.” Mensen met een groot Ego zijn snel uit balans en lijden veel. Voor hen geldt de spreuk: “mensen die VOL van zichzelf zijn, zijn snel beLEDIGd.” Het Ego komt meestal in verzet wat nog meer Ego met zich meebrengt, waardoor het lijden verder toeneemt.

Geen enkele inhoud (bezit, relatie, status, baan, etc) zal het Ego tevreden kunnen stellen, want het Ego is altijd op zoek naar iets anders; iets beters, wat MEER bevrediging geeft en wat belooft je incomplete gevoel van wie je bent aan te vullen. Feitelijk ben je weer terug bij af: bij jouw lijden in plaats van bij je geluk.

Over dit laatste is Tolle van mening: “Geluk is de vreugde van Zijn. Zijn moet je voelen en ervaren. Je kunt het niet denken.” Het Ego snapt hier weinig van, juist omdat het bijna alleen maar uit denken bestaat.

Transformatie van het Ego
De eerste en belangrijkste stap in de genoemde transformatie van ons Ego is: ons bewust worden en bewust zijn van ons eigen Ego én het Ego van anderen. Bewust worden van het feit dat we niet ons Ego zijn, maar dat we slechts een Ego hebben. Van belang is ook dat we ons bewust worden van onze gehechtheden en onze identificaties met een vorm of inhoud. Immers als je je bewust bent dat je je met iets identificeert of aan iets gehecht bent dan is de identificatie al niet meer totaal! Dan kun je er al iets van onthechten.

Vanuit het toegenomen bewustzijn, vanuit de Vierde Dimensie, kunnen we komen tot ont-hechting/deïdentificatie en kunnen we ons Ego ontstijgen, ten einde in de Vijfde Dimensie volledig onthecht te zijn. Eckhart Tolle verwoordt het zo:”Bewustzijn is de Kracht die verborgen ligt in het Nu. Alleen tegenwoordigheid, bewustzijn in het Nu, kan je van het Ego bevrijden.” Wanneer je je bewust bent van je Ego, kun je er namelijk los van komen en je er dus van onthechten. Je kunt er dan afstand van nemen en die identificaties opgeven c.q loslaten.

De Verlichting
Hierin speelt observeren een cruciale rol. Als je het Ego observeert, dan kun je er op een afstandje naar kijken en heb je je feitelijk al losgemaakt. Dan “zie” je dat je inderdaad een Ego hebt, maar dat je niet je Ego bent. En iets wat je hebt, daar kun je je van onthechten, niet van wat je ten diepste bent. Dit alerte zien en bewust zijn van je Ego op het moment dat het er is en je er dan van onthechten, zou je letterlijk en figuurlijk Verlichting kunnen noemen.

En Verlichting ligt niet in de toekomst. Het is niet iets waar je keihard voor moet werken om het dan vervolgens te “bereiken”. Nee, je hoeft slechts tot bovenstaand inzicht te komen. Het gaat om een staat van Zijn; van bewust-Zijn van de “Tegenwoordigheid van het huidige moment: het Nu.” Het gaat om “ja” zeggen tegen het Nu. Het draait om aanvaarding van het Nu en van je Zelf; om acceptatie; acceptatie van DAT wat meer is dan je Ego.

“Acceptatie is de essentie van wat je al bent: het stille bewustzijn dat onpartijdig en zonder oordeel ruimte geeft aan alles wat er in je opkomt. Zelfs het verzet (van je Ego) is welkom,“ aldus Erik van Zuydam. Dit heeft met onvoorwaardelijke Liefde en overgave te maken, met de Kracht van je ware Zelf.

Onthechting van het Ego
Onthechting van het Ego kan iets lastigs zijn, omdat het Ego in verzet kan/zal komen. Het Ego is bang om verloren te gaan en vecht voor zelfbehoud. Echter nogmaals: je kan niet iets verliezen wat je niet bent; hooguit de illusies die je had (waaronder je Ego).

Het Ego voelt wellicht vertrouwd voor jou, maar het Zelf mag nog ontdekt worden in ons spirituele ontwikkelingsproces. Je onthechten van je Ego kan je niet alleen doen door in contact te komen met je Hogere Zelf en vanuit een liefdevolle benadering en vanuit een gevoel van Eenheid in je Kracht te blijven staan, maar ook door een oordeelsvrije houding en door “op een wakkere wijze af te zien van handelen of ingrijpen”. Immers: het is niet altijd nodig om te handelen of in te grijpen. We kunnen er ook bewust voor kiezen om dat eens vaker niet te doen: om geen strijd aan te gaan of ons gelijk te halen.

Dat is niet meer belangrijk voor het Hogere Zelf; wél voor het Ego. Maar goed het Ego kan ook niet anders, want dat is een “onvrij en automatisch reagerend responsapparaat.” We kunnen ons hier eveneens van onthechten door slechts ontvankelijk te zijn en waarnemend en bewust aanwezig te Zijn in het Hier en Nu. Dan is er geen behoefte om vanuit je Ego te reageren op het Ego van de ander. Dan hoef je je niet van slag te laten brengen door al je gedachten of gevoelens, maar dan kan je vanuit je Zelf, vanuit je Ware Kern, reageren. Je Ware Kern die vervuld is van Liefde, Bewustzijn, Verbondenheid, Vrede, Wijsheid, Intelligentie, Eenheid, Tevredenheid en Evenwicht.

Transformatie van het Ego
Het Ego is op zich niet iets verkeerds, want dan zouden we daar een oordeel over geven. Het is ook niet iets waar we onmiddellijk van af moeten zien te komen. Het Ego is niet iets wat we weg moeten stoppen of wat we moeten inruilen voor een ander,of een beter Ego, of een spiritueel Ego, want dat is ook nog steeds een Ego. Het gaat er juist om dat het Ego zich van zichzelf bewust wordt, verzet opgeeft, zich onthecht van zijn zelfdefinities en zich overgeeft aan zijn Zelf/ziel, opdat het Ego-bewustzijn getransformeerd kan worden tot zielebewustzijn.

Mooi stuk Sparkling.
Ik kan er veel uithalen, maar soms vind ik het ook een beetje ingewikkeld....
Dan denk ik als ik in de praktijk kijk hoe het gaat met mijn kinderen, dan geef ik ze complimenten van dit heb je goed gedaan, en daar ben je goed in. Dan merk ik dat ze groeien en zelfvertrouwen krijgen, maar eigenlijk voed ik dan het ego?

Ik heb niet het hele stuk gelezen ... je hebt echter wel een hoger en een lager ego. En dat hoger ego heb je zeker ook nodig, niets mis mee, is goed. Zonder ego komen we ook niet ver.

Ik krijg het hele stuk er ook niet in. Iets in mij reageert er acuut allergisch op... en dan zie ik Eckhart Tolle staan, dan gaan mijn haren ook altijd overeind

Maar ben zeker wel geïnteresseerd hoe anderen dit over het ego zien :)

Ik heb de tekst gekopieerd van een topic van het oude forum. Als ik Eckhart Tolle hoor praten c.q. lachen dan neem ik hem gelijk niet meer serieus. Dus dat daar je haren van overeind gaan snap ik zeker!

Ik vind het Ego een interessant onderwerp voor discussie. Wat je zeker nodig hebt is een natuurlijk instinct om te overleven, maar naar mijn idee is dat niet hetzelfde als Ego.

Oh, dat heb jij dus ook met Eckhart Tolle, hihi. En ja, ik herinner me WhiteNight nog wel, die dit dus gepost had.
Tis wel leuk om zo oudere onderwerpen weer voorbij te zien komen. Soms ben je dingen vergeten en buiten dat groeien we zelf toch ook weer. Krijg je vaak ook een andere mening.